In dit artikel lees je hoe je spelsituaties kan creëren in de bovenbouw. Je vind hier praktische en uitgewerkte spelsituaties die je meteen in kan zetten.

Spelvormen

Tijdens het creëren van spelsituaties is het belangrijk eerst te bedenken wat je doel is. Ik onderscheid een aantal spelvormen: sensomotorisch spel, hanterend spel, kunstzinnig spel en verbeeldend spel. Hieronder leg ik kort uit wat er bedoelt word met de verschillende spelvormen.
– Sensomotorisch spel
Met deze spelvorm bedoelen we een combinatie van ervaren met je zintuigen en bewegen tegelijk. Speelse activiteiten zijn belangrijk en als materiaal maak je bij deze spelvorm gebruik van je eigen lichaam. Sensomotorisch spel gaat dus om lichamelijk bezig zijn en bewegen.
– Hanterend spel
Met deze spelvorm bedoelen we ‘het spelend omgaan met dingen om ons heen’. De materialen die je hiervoor gebruikt zijn materialen van het dagelijks leven zoals bestek, onderzetters etc.
– Kunstzinnig spel
Met deze spelvorm bedoelen we dat kinderen beginnen te spelen zonder doel, terwijl de kinderen aan het spelen zijn ontstaat er iets moois. Uiteindelijk maakt een kind een boot van Lego maar in eerste instantie is het kind begonnen zonder het idee dat het een boot zou gaan maken.
– Verbeeldend spel
Bij deze spelvorm zie je dat kinderen de situaties uit het dagelijks leven nemen als podium voor spel. Ze spelen echte situaties na en proberen hoe ze moeten reageren als ze in zo’n situatie zitten.

Ik heb ervoor gekozen om de activiteiten te verdelen in groep 5/6 en groep 7/8 natuurlijk kan je alle opdrachten in ieder leerjaar uitvoeren. Daarnaast staat je vrij om de spelsituaties zo te creëren dat ze passen bij je eigen situatie.

Hieronder vind je de spelsituaties:

Groep 5/6
Schilderen met zand
Wat heb je nodig:
– voor ieder kind een stuk karton of dik papier
– lijm (geen lijmstift)
– verschillende kleuren zand
Werkwijze:
De kinderen maken een tekening met lijm op het papier/karton. Als ze met een onderdeel klaar zijn strooien ze er zand overheen en dit blijft plakken. Overtollig zand haal je weg door je papier schuin te houden.
Zelf heb ik ervoor gekozen om in iedere bak een andere kleur zand te doen, als de kinderen hun papier dan schuin houden boven deze bak gaat er zo weinig mogelijk zand verloren.

Papier scheuren
Wat heb je nodig?
Heel veel kranten, echt heel veel kranten
Werkwijze:
Alle kinderen krijgen een krant en proberen de stukjes zo klein mogelijk te scheuren. Als ze daarmee klaar zijn, telt de leerkracht af van 3 naar 0 en dan gooit iedereen zijn gescheurde stukjes in de lucht.

Muziek maken
Wat heb je nodig?
Zorg dat alle kinderen materiaal van thuis meenemen. Zelf heb je eigenlijk niets nodig omdat de kinderen alles zelf meenemen, er zijn altijd kinderen die dit vergeten dus zorg zelf ook voor wat lege flessen, wc rollen en lege dozen.
Werkwijze:
Van te voren vertel je de kinderen dat jullie muziek gaan maken. Thuis mogen de kinderen gaan zoeken naar materiaal waar ze muziek mee kunnen maken, het mogen geen muziekinstrumenten zijn.

Boetseren met deeg
Wat heb je nodig?
– per kind heb je 125 gram bloem, 50 ml water en 1 eetlepel slaolie nodig
Werkwijze:
Samen met de kinderen maak je het deeg, de kinderen kneden het helemaal zelf en daarna mogen ze er een figuur mee maken.

Schilderen op een groot vlak
Wat heb je nodig?
Een groot vel papier
Werkwijze:
Alle kinderen schilderen iets op het grote vel. Bovenaan het grote vel staat, ‘dit is onze klas’ de kinderen mogen verven wat ze willen. Uiteindelijk moet het iets zijn dat past bij de klas. Dit gaat een klassikale verftekening worden.

Groep 7/8
Boetseren
Wat heb je nodig?
Voor ieder kind een stuk boetseerklei, gereedschap en kleine stokjes ter versteviging
Werkwijze:
Geef ieder kind een stuk boetseerklei en geef vooral geen opdracht mee. De kinderen mogen maken wat ze willen
Boetseerklei aanschaffen? Dat kan via deze link

Zandsculpturen
Wat heb je nodig?
– doosjes voor ieder kind
– behoorlijke hoeveelheid zand
Werkwijze:
Van te voren zorg je voor kleine doosjes, zo veel dat ieder kind een eigen doosje heeft. In dit doosje doe je stevig zand (zand gemengd met water), deze doosjes laat je een nacht staan en de dag erna kunnen de kinderen met mesjes een zandsculptuur maken

Schilder je gevoel
Wat heb je nodig?
– veel verschillende soorten verf
– A3 papier
– kwasten
Werkwijze:
In een kinderleven leven veel emoties. Laat de kinderen verven hoe ze zich nu voelen, ze mogen zelf de kleuren en vormen kiezen die ze schilderen.

Jouw geheime plaats
Wat heb je nodig?
– verf /stiften of krijt
– papier voor ieder kind
Werkwijze:
Ieder kind verft/tekent een deur op papier. De algemene opdracht luidt als volgt: jij doet de deur open en niemand kan zien wat er achter zit. Je mag het tekenen/verven maar dit hoeft niet. De kinderen kunnen ook alleen rode cirkel verven, als zij zelf maar weten wat ze ermee bedoelen

Modeontwerpen
Wat heb je nodig?
Heel erg veel kranten, nietmachines en scharen
Werkwijze:
De kinderen gaan kleding ontwerpen van kranten. Niet ieder kind hoeft kleding te ontwerpen maar het belangrijk dat iedereen een rol heeft. Het ene kind ontwerpt kleding en het andere kind fungeert als paspop. De krantenvellen kunnen gescheurd, geknipt of gerold worden.

Hierboven heb ik een aantal spelsituaties beschreven voor de bovenbouw. Spelsituaties creëren is eigenlijk vrij makkelijk, denk er niet te moeilijk over.
Wil je nog meer lezen over spelen in de bovenbouw?
Klik dan op de artikelen hieronder
Play for fun in de bovenbouw